سرزمین
ایران پهنه ای عظیم و آکنده از فرهنگ های گوناگون است . اقشار ، اقوام ، گروه های
متعدد زبانی و فرهنگی ، اقلیت های مذهبی و غیر مذهبی ، گروه های متنوع جماعتی و …
این ترکیب را شکل می دهند . بخش قابل توجهی از این موزاییک فرهنگی به گروه های قومی
–آذری ها ، کردها ، لرها ، ترکمن ها ، طالش ها ، مازندرانی ها ، گیلک ها ، عرب ها و
بالاخره بلوچ ها- اختصاص دارد . تفریبا در همه جای ایران می توان وجود این اقوام را
مشاهده کرد.
بیشک مهمترین و اساسیترین اشتراک بلوچها با سرزمین مادری همانا زبان است.
زبان بلوچی از نوع زبانهای ایرانی غربی و از ریشه هند و اروپائی است. زبان
هندواروپائی شامل زبانهای بلوچی، کردی، فارسی، پشتو، دری، تاجیک، بلوچی و استیان
(Ossetian) است....در واقع این زبان در حدود 5000 سال قبل در شرق و شمال دریای خزر
صحبت میشد. از آن جا که زبان بلوچی کمتر متحول شده است، شباهتهای بسیار خود را با
زبان مادری یعنی زبان پارسی باستان حفظ کرده
است.:
تمام گروه های قومی در عین حال که با حضورشان در کنار یکدیگر به
حفظ وحدت و یکپارچگی عمومی جامعه مدد می رسانند در عین حال با برخورداری از ویژگی
ها و نمادهای خاص فرهنگی شان چون تاریخ ، جغرافیای محل سکونت ، آداب و رسوم ، لباس
، خوراک ، موسیقی و زبان ، تنوع فرهنگی ایرانی را شکل داده و غنا می بخشند
.
بلوچ ها یکی از این هویت ها هستند. آن ها کمتر شناخته شده اند و در قیاس
با دیگر اقوام ایرانی جامعه ای محروم و نابرخوردار تعریف می شوند . بلوچ های ایرانی
در استان سیستان و بلوچستان و به طور مشخص تر در بخش بلوچستان ایران زندگی می کنند
.
بلوچستان با مسایل عدیده ای از جمله مشکلات اجتماعی و اقتصادی روبرو بوده
و هست . افزایش جمعیت ، بیسوادی ، بیکاری و عدم اشتغال ، نابرخورداری از امکانات
زیربنایی چون بهداشت ، آموزش ، ورزش و تفریح ، ضعف بخش های اقتصادی نظیر صنعت ،
کشاورزی و دامپروری ، نیز موقعیت بد جغرافیایی و اقلیم بیابانی و نیمه بیابانی ،
هوای گرم وخشک ، بارندگی ضعیف و نیز گسستگی فضایی-طبیعی با مراکز اصلی نظیر پایتخت
، شمال و غرب کشور آن ها را در حاشیه قرار داده و عملا سبب گسستگی فرهنگی و اقتصادی
این بخش با سایر نواحی کشور می شود .
فقر فرهنگی شدید جامعه که ریشه در
ساختار ایلی-عشیره ای دارد و نیز همسایگی با کشورهای محرومی چون افغانستان و
پاکستان ، مساله ناامنی مرزهای شرقی ایران ، رفت و آمد سهل الوصول افغانی ها و در
نتیجه قاچاق مواد مخدر و نیز اعتیاد از دیگر مشکلات جدی این منطقه محسوب می شود .
بلوچها در مقایسه با دیگر اقوام ایرانی جامعهای کاملاً منزوی هستند. آنها بیشتر
از ارتباط درونی تمایل به برقراری ارتباط بیرونی دارند حتی خویشاوندی آنهاصرفا بر
اساس «ازدواج درون قومی» انجام میشود.
اشنایی بیشتر با بلوچستان ایران
بلوچستان ایران. در جنوب شرقی ایران، شامل قسمت اعظم
استان سیستان و بلوچستان است. از شمال به سیستان، از مشرق به مرزهای ایران ـ
افغانستان، و ایران ـ پاکستان، از جنوب به دریای عمان و از مغرب به استانهای
هرمزگان و کرمان محدود، و جز شهرستان زابل مشتمل بر همه شهرستانهای استان (زاهدان،
خاش، سراوان، ایرانشهر، نیکشهر و چابهار) است.