قصرقند شهرستان تازه تاسیس جنوب بلوچستان دیدنی است

شهرستان تازه تاسیس قصرقند که زمانی پایتخت مکران بوده، با دهها اثر تاریخی و طبیعی و مناطق گردشگری یکی از جاذبه های خاطره انگیز جنوب سیستان و بلوچستان برای مسافران نوروزی است.

 شهرستان قصرقند بین 26 درجه و 13 دقیقه عرض شمالی و 60 درجه و 44 دقیقه طول شرقی گرینویچ در ارتفاع 450 متری از سطح دریا واقع شده است.

قصرقند با آب و هوای گرمسیری در گذشته نام های مختلفی از جمله ˈگمج رودˈ و ˈگنداوکˈ داشته است، در مورد وجه تسمیه قصر قند که در گویش محلی نیز آن را ˈکسر کنتˈ می گویند کسر به معنی قصر و کاخ است و کنت یا کند و یا کد ریشه تکواژه بر گرفته از کن(kan ) از زبان اوستایی است که به معنی خانه به کار می رفته است.

تکواژه کن با ت در می آمیزد و کلمه ی کنت(kant) را می سازد. تکواژه کنت در زبان پهلوی معادل شهر است. تکواژه کنت اکنون با نام برخی از شهرهای

بلوچستان و حتی ایران با کمی تغییر به کار رفته است مانند نسکند(نسکنت) یا قصرقند(کسرکند) در فارسی کندژ یا کهندژ را داریم که در همه آنها کنت یا کند معنی شهر را دارد… 

شرح حال قصرقند در لغت نامه دهخدا: 

- بخش قصرقند از طرف شمال به بخش بمپور، از شمال خاوری به سرباز، از طرف جنوب به بخش دشتیاری ، از طرف باختر به نیک شهر (متصل است). هوای قصرقند گرمسیری مالاریائی ولی در اثر داشتن ارتفاعات زیاد از سایر نقاط معتدل تر است.

آب قراء بخش از رودخانه تأمین می شود. 

ارتفاعات: قسمت جنوب و باختر قصرقند کوهستانی کم ارتفاع و خاکی و نواحی دیگر دارای ارتفاعات بلند و سنگی است. بلندترین کوههای آن جبال گرگان بند و کوه آهوران است که دهستان چانف از بخش بمپور در دره های شمالی آن واقع است.

رودخانه: این بخش دارای یک رودخانه به نام رودخانه خواجه است. این رودخانه از ارتفاعات گرگان بند و آهوران سرچشمه گرفته و قسمتی از آبادیهای دهستان چانف از بخش بمپور و قراء قصرقند را مشروب می سازد درصورتی که در زمستان یا بهار بارندگی زیاد بشود فاضل آب آن به بخش دشتیاری شهرستان چاه بهار می رسد و مازاد آن به دریای عمان منتهی می شود. در حدود دو هزار تن از ساکنین بخش به طور سیار در دره های کوهستانی زندگی مینمایند و شغل آنها گله داری است .

آثار تاریخی و باستانی شهرستان قصرقند

قصرقند ازحیث تاریخی از مهمترین مراکز فرهنگی بلوچستان به شمار می رود و در گذشته معمولا به عنوان پایتخت مکران محسوب می شده است و همواره با کیچ در رقابت بوده است.پس از سلسله جنگهای بلیده ای ها و کچکی و سپس بین بلیده ای ها و خان کلات نصیر خان نوری این بخش از مکران به همراه سرباز سالها بصورت مستقل و با مرکزیت قصرقند ادامه حیات داده اند.

در شهر قصرقند آثار و ابنیه های تاریخی از دوران پیش از تاریخ(2500ق م)تا چند سده اخیر یافت می شود.در بخش جنوبی قصرقند مابین رودخانه های پاسک و کاجو محوطه ای با وسعت ده هکتار با سطح پوشیده از سفالهای خاکستری قطعه های شکسته ظروف مرمرین مشاهده می شود.

قلعه قصرقند از دیگر اماکن باستانی و تاریخی است که دارای جاذبه خاص گردشگری و تاریخی می باشد.

قلعه تاریخی قصرقند نیز از قلاع بسیار مهم مکران است که تقریبا سالم مانده است آخرین حاکم این قلعه میر جان محمد بلیده ای فرزند میر مولا داد بلیده ای بوده ذکر میر مولا داد در کتاب سفر نامه بلوچستان فرمانفرما آمده است که میر مولا داد را حاکم تمامی جنوب بلوچستان شامل سرباز و قصرقند دانسته است قصر قندیها و سربازیها رابطه فامیلی نزدیکی دارند.

1-تپه دمبیگان :

تپه دمبیگان در جنوب شرقی قصر قند در ارتفاع 475 متری از سطح دریا بطول تقریبی 1000 متر و عرض 700 متر با جهت شرقی – غربی واقع شده است سطح محوطه پوشیده از قطعات سفالی منقوش به نقوش برجسته و نقوش تزئینی نقاشی شده و ساده می باشد.

سفالهای سطحی محوطه از نوع سفالهای دست ساز خشن و چرخ ساز است از این نوع سفالها میتوان از خمره هایی نام برد که قطعات شکسته آنها در سطح محوطه بوضوح قابل رویت می باشد در قسمت جنوب غربی محوطه حاشیه رودخانه پاسک تپه طبیعی از نوع رسوبی وجود دارد که در قسمت های مختلف آن آثاری از قطعات سفالی ظروف شکسته به چشم می خورد ظروفی از قبیل کاسه لیوان و… که مزین به نقوش تزئینی از جمله نقوش هندسی و نقش بز و نقوشی تزیینی از گل و تکه هایی از کاسه های شکسته و کوچک سنگ مرمر پراکنده هستند.

علاوه بر سفالهای معمولی سطح این قسمت از محوطه پوشیده از انواع سفال خاکستری که بشکل لیوان فنجانهای ظریف و کاسه هستند علاوه بر سفالهای خاکستری نمونه هایی از سفال نخودی نیز در این محوطه به چشم میخورد در داخل نمونه های کاسه ها و سفالهای این محوطه نقوشی از صلیب چلیپا یا صلیب شکسته نیز دیده می شود.

در سطح محوطه آثاری از معماری نیز به چشم می خورد که به صورت دیوارهای سنگ چین شده در ابعاد مربع مستطیل می باشد با ارائه اثار بر جای مانده از این سفالها توسط نگارنده به کارشناسان باستانشناسی قدمت این سفالها به هزاره سوم قبل از میلاد گمانه زنی شده است که بسیار مشابه انچه در جیرفت یافت شده و نمونه هایی از فنجانهای مکشوف از گورستان شهر دامب مشابه هستند.

2-تپه سیاه بن :

تپه سیاه بن در قسمت شمال شرقی قصرقند در ارتفاع 530 متری از سطح دریا واقع شده است در مسیر جاده قصرقند هلیچگان کوه سنگی سیاه زنگی به ارتفاع تقریبی 20 متر در قسمت غربی جاده بوده که معروف به کوه سیاه می باشد و زمین های اطراف آن به سیاه بن معروف اند تپه سیاه بن به صورت دو تپه مجزا از هم غربی یا شرقی به فاصله 200 متر از یکدیگر می باشد.

3- قلعه بگ

4- قلعه قصرقند

قلعه قصر قند متعلق به دوره صفوی در سال 81 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

5- قلعه هیت

6 -قلعه گت

7- محوطه کاشتیل (هیت)

8- گورستان کمبک(کاشتیل هیت) متعلق به عصر اهن

9- سنگ نگاره های کاجو گرداک و تنگ سر

10- تپه گرداک (کاجو)

11- گورستان توکل ( عصر آهن)

12 تپه دمب گور(بگ)

شهرستان قصرقند با 42 هزار نفر جمعیت بیش از 120 پارچه آبادی و روستا و سه بخش ˈساربوگ، تلنگ و مرکزیˈ در فاصله 65 کیلومتری مرکز شهرستان نیکشهر واقع شده است.قصرقند که در سال 1318 به عنوان مرکز بخش قصرقند تعیین شده، در قدیم انبار غله منطقه جنوب بلوچستان بوده و کشت برنج و شبدر برسیم در آن رواج بیشتری دارد و از قطب های مهم کشاورزی و گردشگری شهرستان نیکشهر است.دولت خدمتگذار و مهرورز دهم در ماههای پایانی سال 91 بخش قصرقند را به شهرستان ارتقا داده و نخستین فرماندار آن نیز در روزهای پایانی سال گذشته منصوب و معرفی شد.

http://nikshahr.com/post/2052