سرزمینم بلوچستان
اخبار بلوچستان,فرهنگ بلوچستان,تاریخ بلوچستان و جهانسرزمینم بلوچستان
اخبار بلوچستان,فرهنگ بلوچستان,تاریخ بلوچستان و جهانISI شعبه CIA در اسلام آباد است؟! + تصاویر
گزارشی در سال ۲۰۱۰منتشر شد که آی اس آی هنوز هم به طالبان در امر تجهیز، تعلیم و دادن پناهگاه، حتی بیشتر از قبل کمک می کند. اما سخنگوی ارتش پاکستان این گزارش را را رد کرد. ژنرال پترائوس، هم گفت که اگر هم ارتباط بین ای اس آی و طالبان بوده تنها برای گرفتن اطلاعات بوده است. او گفت: شما گاهی اوقات مجبورید برای گرفتن اطلاعات در مورد افراد بد، با افراد بد ارتباط داشته باشید!
به گزارش تفتان، هر کشوری برای حفظ امنیت داخلی و خارجی خود سازمانهای مختلفی را تاسیس و پایه گذاری می کند و در این بین نیز استثنا وجود ندارد. برخی از این سازمانها، مانند ساواک در رژیم سابق و یا کا.گ.ب در زمان شوروی از اهداف خود که حفظ امنیت کشور و مردم است منحرف شده و تنها و تنها به خدمت حاکمان در می آیند و نام خود را به بدی در تاریخ جاودانه می کنند.
برخی سازمانهای دیگر نیز هستند که کمتر مخوف اند و کمتر علیه مردم کشور خود فعالیت می کنند. در سلسله مطالبی سعی می کنیم تا مروری بر سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی مهم دنیا و همچنین کشورهای همسایه داشته باشیم. در این مطلب به سازمان اطلاعات داخلی (Inter-Services Intelligence) پاکستان که به اختصار آی اس آی نامیده می شود می پردازیم. در این مطلب می بینیم که ای اس آی پاکستان چگونه توسط سازمان سیا تجهیز شده و در عملیات های مختلف با آنها همکاری داشته است.
آغاز: اولین نوزادهای اطلاعاتی پاکستان مستقل
بعد از اعلام استقلال پاکستان در سال ۱۹۴۷، دو سازمان اطلاعاتی به نام های کمیته اطلاعاتی و اطلاعات نظامی در پاکستان تشکیل شد، اما ضعف سازمان اطلاعات نظامی در به اشتراک گذاشتن اطلاعات بین نیروهای نظامی ارتش، دریایی و هوایی در خلال جنگ بین هند و پاکستان در سال ۱۹۴۷ باعث شد تا در سال ۱۹۴۸ سازمان اطلاعات داخلی یا آی اس ای پایه گذاری شود.
این سازمان بگونه ای ساختاربندی شده بود تا توسط افسرانی از سه سازمان مهم نظامی پاکستان اداره شود و همچنین وظیفه آن گردآوری، تحلیل و ارزیابی اطلاعات خارجی، خواه نظامی یا غیر نظامی بود. این سازمان زاییده افکار افسر انگلیسی استرالیایی الاصل، ژنرال رابرت کاوتوم بود که بعدا قائم مقام ریاست ارتش پاکستان شد.در ابتدا، آی اس ای نقشی در گردآوری اطلاعات مربوط به امنیت داخلی، به استثنای کشمیر نداشت. فرآیند استخدام نیرو و توسعه آی اس آی توسط افسر نیروی دریایی سید محمد احسن که قائم مقام سازمان اطلاعات دریایی بود انجام شد.
این افسر نقش مهم و تعیین کننده ای در اتحاد و پایه ریزی سیاست های آی اس آی ایفا کرد. در اواخر دهه ۱۹۵۰، هنگامی که ایوب خان رئیس جمهور پاکستان شد، نقش آی اس آی و کمیته اطلاعاتی را در مانیتور کردن سیاستمداران مخالف حکومت توسعه داد و قوانینی نظامی در پاکستان اجرا کرد. آی اس ای در سال ۱۹۶۶ بعد از اشتباه محاسباتی در جنگ بین هند و پاکستان در سال ۱۹۶۵ باز-سازماندهی شد و در سال ۱۹۶۹ مجددا توسعه یافت. ایوب خان وظیفه گردآوری اطلاعات سیاست داخلی در شرق پاکستان را به آی اس آی واگذار کرد. بعدا، در خلال شورش بلوچستان در اواسط دهه ۷۰ وظیه مشابهی در این حوزه نیز به آی اس آی واگذار شد.
آی اس آی اهمیت خود را دوران ریاست جمهوری ذوالفقار علی بوتو از دست داد، اما در جولای ۱۹۷۷ بعد از تصرف قدرت توسط ژنرال ضیاء الحق، دوباره نقش خود را بازیافت و با در اختیار گرفتن وظیفه جمع آوری اطلاعات درباره حزب کمونیست پاکستان و احزاب مختلف دیگر مانند حزب خلق پاکستان توسعه پیدا کرد.
جنگ شوروی در افغانستان باعث شد تا سازمان سیا به آی اس آی توجه ویژه ای کند و این موجب شد تا آی اس آی قدرت بیشتری بگیرد و مجهزتر شود. تعدادی از افسران بخش عملیت مخفی آی اس ای در آمریکا دوره های آموزشی مختلفی را طی کردند و تعداد زیادی از متخصصان عملیات مخفی سیا با ای اس آی و مجاهدین افغان برای مقابله با نیروهای شوروی و انجام عملیات های مخفی علیه انها همکاری کردند.
در سپتامبر ۲۰۰۱، ژنرال پرویز مشرف که خود قدرت را با کودتا در دست گرفته بود، ژنرال احسان الحق را به سمت ریاست آی اس آی منصوب کرد. این ژنرال نیز برکنار شد و ژنرال شجاع پاشا جای او را گرفت. در نمودار زیر می توانید اسامی روسای آی اس آی از آغاز تا کنون را ببینید.
نام | دوره زمانی |
کلنل سید شهید حمید | ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۰ |
ژنرال ارشد رابرت کاوتوم | ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۹ |
سرتیپ ریاض حسین | ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۶ |
ژنرال ارشد محمداکبرخان | از ۱۹۶۶ تا۱۹۷۱ |
غلام جیلانی خان | ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۸ |
محمد ریاض | ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰ |
اختر عبدالرحمان | ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۷ |
حمید گل | ۱۹۸۷ تا ۱۹۸۹ |
شمس الرحمان کالو | ۱۹۸۹ تا۱۹۹۰ |
اسد دورانی | ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ |
جواد نصیر | ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۳ |
جواد اشرف قاضی | ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۵ |
نسیم رعنا | ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۸ |
ضیاالدین بوت | ۱۹۹۸ تا ۱۹۹۹ |
محمود احمد | ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱ |
احسان الحق | ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ |
اشفق پرویز کیانی | ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ |
ندیم تاج | ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ |
احمد شجاع پاشا | ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ |
ظهیرالاسلام | ۲۰۱۲ تاکنون |
عملیات ها: افغانستان و دیگر هیچ!
آی اس آی از بدو تاسیس خود در عملیات های مختلفی دست داشته است. گاهی اوقات این عملیات ها با موفقیت روبرو بوده و گاهی نیز شکست آمیز بوده اند.نمونه ای از این عملیات ها که به شکست منجر شد را که به بازسازی سازمانی ای اس آی انجامید در بالا ذکر کردیم. در این قسمت لیستی مختصر از عملیات های این سازمان اطلاعاتی که بعد از گذشت زمان پرده از آنها برداشته شده است را ذکر می کنیم.
افغانستان برای پاکستان بدلایل زیادی دارای اهمیت است. نزدیکی مرزی و جنگ های همیشگی افغان ها باعث شده تا آی اس آی کاملا مراقب این کشور باشد و در چند نوبت در افغانستان دست به عملیات بزند. در سال ۱۹۸۲ سیا و موساد، اسلحه های ساخت شوروی و لبنان را که در حمله اسرائیل به لبنان بدست آورده بودند بطور پنهانی به پاکستان و سپس افغانستان منتقل کردند. آی اس آی در این عملیات که اطلاعات آن مدتها مخفی بود و به تازگی افشا شده است با سیا و موساد همکاری داشته است. گفتنی است در آن سال ها بدلیل رقابت آمریکا و شوروی در جنگ سرد و حضور شوروی در افغانستان، پاکستان به آمریکا نزدیک شد و آمریکا نیز سعی کرد از طریق این کشور و تقویت نظامی و اطلاعاتی آن شوروی را در افغانستان کنترل کند.
برخی معتقدند که آی اس آی در گذشته به بن لادن دسترسی داشته است.
آی اس آی نقش مهمی در جنگ های چریکی در دهه ۸۰ میلادی علیه شوروی ها در افغانستان بازی کرد. سیا در آن دوران به آی اس آی برای انتقال افراد، پول و اطلاعات اعتماد می کرد و وابسته بود. در بین سالهای ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۷، آی اس آی حدود ۸۳۰۰۰ نفر از نیروهای مجاهدین افغانستان را تعلیم داد و آنها را به افغانستان روانه کرد. گروه تحلیل آسیای جنوبی، که از نظر فکری نزدیک به هند است، ادعا کرده که سیا بوسیله آی اس آی هروئین به افغانستان می فرستاده تا سربازان آمریکایی را به هروئین معتاد کنند و اینگونه قدرت نظامی آنها را کاهش دهد.
در سال ۱۹۸۶ که تعداد زیادی از افغان ها بدلیل جنگ افغانستان و شوروی به پاکستان پناهنده می شدند، پاکستانی ها بخاطر نگرانی از اینکه تعدادی از افرادی که وارد پاکستان می شوند ممکن است عضو سازمان اطلاعاتی افغانستان باشند، منصور احمد را که مسئول سفارت افغانستان در پاکستان بود قانع کردند که به شوروی و دولت افغانستان پشت کند و از افغانستان خارج شود. منصور و خانواده اش بصورت محرمانه ای اسکورت شدند و به لندن منتقل شدند. سازمان اطلاعاتی شوروی و افغانستان تمام تلاششان را کردند تا این خانواده را پیدا کنند اما نتوانستند.
علاوه بر اینها اعتقاد بر این است که رژیم طالبان، در سالهای ۱۹۴۴ تا ۲۰۰۱ بشدت از طرف آی اس آی و ارتش پاکستان حمایت می شده است که البته از طرف پاکستان تکذیب می شد. اما بعدها پرویز مشرف پذیرفت که تا قبل از ۱۱ سپتامبر پاکستان از طالبان حمایت می کرده است.
کارشناس افغانستانی پاکستانی الاصل، احمد رشید گفته که در بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۱ تقریبا چیزی در حدود ۸۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ نفر پاکستانی در افغانستان آموزش دیده و به مبارزه پرداخته اند. بعد از ۱۱ سپتامبر پاکستان اعلام کرد که با امریکا و متحدانش علیه طالبان همکاری می کند، اما هنوز هم ادعا می شود که پاکستان با القاعده در ارتباط است، امری که از سوی پاکستان رد می شود.
در سال ۲۰۰۷، یک ژنرال هندی در جلال آباد مورد حمله واقع شد، سازمان امنیت ملی افغانستان اعلام کرد که افراد دستگیر شده اذعان کرده اند که ای اس آی در این حمله دست داشته در تعداد زیادی سلاح برای انجام این عملیلات در اختیار آنها قرار داده است.
همانطور که در بالا گفتیم، گزارشی در سال ۲۰۱۰ توسط مدرسه اقتصاد در لندن منتشر شده که در آن آمده که آی اس آی هنوز هم به طالبان در امر تجهیز، تعلیم و دادن پناهگاه، حتی بیشتر از قبل کمک می کند. اما سخنگوی ارتش پاکستان این گزارش را توهین امیز خواند و آن را رد کرد. ژنرال پترائوس، تقاضای مطرح کردن این گزارش در کنگره آمریکا را در کرد و گفت که اگر هم ارتباط بین ای اس آی و طالبان بوده تنها برای گرفتن اطلاعات بوده است. او گفت: شما گاهی اوقات مجبورید برای گرفتن اطلاعات در مورد افراد بد، با افراد بد ارتباط داشته باشید.
کشورهای دیگر: اشتباه و رستگاری
آی اس آی همانطور که دیدیم در افغانستان بشدت فعال بوده است اما در بقیه نقاط دنیا نیز عملیات های مختلفی اجرا کرده است. مثلا در سال ۱۹۹۳ در بوسنی و هرزگوئین نیز علیه صرب ها فعالیت کرده است. اما کشور دیگری که بدلیل خصومت دیرینه پاکستان و افغانستان محل اجرای عملیات های آی اس آی بوده است، کشور هند است. در دهه ۵۰ میلادی ای اس آی به شورشیان شمال شرقی هند کمک می کرده است.
اما جنگ سال ۱۹۶۵ در کشمیر، بحران بزرگی در امور اطلاعاتی بود.هنگامی که جنگ شروع شد، واحدهای اطلاعاتی کاملا بهم ریختند. بعد از اغاز جنگ، سازمانهای اطلاعاتی در تعیین محل بخش زرهی هند کاملا ناموفق بودند چرا که پیش از آن مشغول مسائل و امور سیاسی بودند. به همین دلیل، ایوب خان، رئیس جمهور وقت پاکستان، کمیته ای به ریاست یحیی خان تشکیل داد تا توان نیروهای اطلاعاتی را مورد آزمایش قرار دهند.
آی اس آی همچنین در خلال سالهای ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۴ با سیا و کابینه نیکسون برای کمک به جنبش خلیستان در پنجاب همکاری کرد.
در چند مورد نیز در سالهای ۱۹۸۰ و ۱۹۸۳ آی اس ای برخی از جاسوس های هندی را دستگیر کرده است. البته در برخی موارد بعدا مشخص شده که افراد دستگیر شده به اشتباه دستگیر شده اند و بی گناه بوده اند.
نکته جالب دیگری نیز در مورد پاکستان و سازمان اطلاعاتی اش وجود دارد و آنهم اینکه اسرائیل، علیرفم اینکه خود سلاح هسته ای دارد همواره به کشورههای اسلامی دارای سلاح اتمی به چشم دشمن نکاه می کند و به همین دلیل نیز نیروگتاه های عراق و سوریه را بمباران کرده است. اسرائیلی ها همچنین در دهه ۸۰ قصد داشتند تا نیروگاه های پاکستان را در کاهوتا بمباران کنند اما موفق نشدند. حال اینکه این عدم موفقیت بدلیل توان اطلاعاتی پاکستان بوده یا نزدیکی پاکستان به آمریکا مشخص نیست.
مجله تایم در سال ۲۰۰۲ ادعا کرده که روشن فکر فرانسوی، برنارد هنری لوی ادعا کرده است که یک شهروند آمریکایی- اسرائیلی به نام دنیل پرل، توسط سلاح هایی که متعلق به آی اس ای بوده به قتل رسیده است، چرا که مشغول جمع آوری اطلاعاتی بوده که ارتباط بین آی اس آی و القاعده را نشان کی داده است.
آی اس ای همچنین بارها در صحنه داخلی پاکستان نقش ایفا کرده است. بعنوان مثال در سال ۱۹۸۰ آنها متوجه شدند که عده ای قصد دارند در روز جشن استقلال پاکستان رییس جمهور، ضیاء الحق، را ترور کنند. از آنجا که افرادی که در این توطئه دست داشتند اغلب از افراد بلند پایه کشور بودند آی اس آی با احتیاط عمل کرد و به جای دستگیری آنها، آنها را تحت نظارت شدید گرفت. در روز جشن استقلال پاکستان همه آن افراد که جزو افسران رده بالا بودند دستگیر شدند.
همچنین در سال ۲۰۱۱ پاکستان مدتی بعد از ترور بن لادن، افرادی را که اطلاعات مربوط به اختفای وی را در اختیار آمریکا قرار داده بودند دستگیر کرد.علیرغم تلاش آمریککا برای آزادی دکتر شکیل افریدی، کسی که اطلاعاتش منجر به پیدا کردن محل زندگی بن لادن شد، وی به ۳۳ سال زندان محکوم شد.
آی اس آی همچنین در کشورهای لیبی، فرانسه، آمریکا و شوروی عملیات های مختلفی انجام داده و گاها با سازمان های اطلاعاتی آنها نیز همکاری داشته است.
همه طالبان دستگیر شده!
آی اس آی همچنین تعداد زیادی از نیروهای القاعده و طالبان را دستگیر کرده است، آنها در سال ۱۹۹۵، رزمی یوسف، طراح بمب گذاری در مرکز تجارت جهانی در سال ۱۹۹۳، را با کمک آمریکایی ها دستگیر کرد. آنها همچنین در سال ۲۰۰۱، ابن الشیخ اللیبی، شبه نظامی لیبیایی را که برای القاعده کاتر می کرد دستگیر کرد. آی اس آی در سال ۲۰۰۲ احمد عمر سعید شیخ، تروریست بدنیا امده در انگلستان را در لاهور دستگیر کرد.آنها همچنین در سال ۲۰۰۲ با همکارس سیا و اف آی بی، ابو زبیده، تروریست القاعده را که مسئول چندین عملیات تروریستی بخصوص فرستان احمد رسام برای منفجر کردن فرودگاه لس آنجلس در سال ۲۰۰۰ بود را دستگیر کردند.
ای اس آی همچنین در سال ۲۰۰۲ با موفقیت رمزی بن الشیخ، کسی که مسئول عملیات ۱۱ سپتامبر شناخته می شد را در هنگام حمله ای در کراچی دستگیر کرد.در مارس ۲۰۰۳ آنها موفقیت دیگری بدست آورند و کسی که به معمار حملات ۱۱ سپتامبر معروف بود، یعنی خلید شیخ محمد را دستگیر کردند. آی اس آی همچنین ابو فرج اللیبی، کسی که مسئول دو سوء قصد نافرجام به جان پرویز مشرف بود را در سال ۲۰۰۵ دستگیر کرد. در سال ۲۰۰۹ ـآنها مولوی عمر و در سال ۲۰۱۰، عبدالغنی برادر، جانشین فرمانده طالبان را دستگیر کردند که موفقیت بزرگی محسوب می شد.
بازنشر از فردا
