هر چه که به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستا نزدیک می شویم میزان جنب و جوش و تکاپوی افراد ، گروههای سیاسی و احزاب سیاسی برای تاثیر گذاری و چگونی حضور در این رویداد مهم ملی بیشتر نمایان می شود.
به گزارش بلوچ پرس،شمارش معکوس تا روز برگزاری انتخابات با اعلام زمان برگزاری آن در ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ آغاز شده است و در فرصت کوتاه ۶ ماهه باقی مانده تا انتخابات میزان فعالیت های گروههای سیاسی برای پیروزی در انتخابات و رسیدن به اهداف انتخاباتی بیشتر می شود.استان ما هم به تبعیت از کل کشور و بنا به روال معمول دور بودن از مرکز و در حاشیه بودن همیشه با تاخیری قابل ملاحظه وارد گود فعالیت های انتخاباتی می شود.
انتخابات مظهر اراده عمومی و تبلور حضور مردم برای اعمال این اراده است. در نظام های دموکراتیک و مردم سالار بهترین و موثرترین مجرا برای پیگیری مطالبات و اهداف سیاسی اجتماعی اقتصادی و …مشارکت فعال در انتخابات در قالب احزاب ، گروهها ، انجمن ها و سندیکاهای صنفی است.در کشور ما هم دو بال جمهوریت و اسلامیت از ارکان اصلی قانون اساسی و شالوده ی ساختار سیاسی کشور به شمار می آیند که جمهوریت نظام هم در برگزاری انتخابات تبلور و تجلی می یابد.
مشارکت منفعل
در طول سه دهه که از عمر انقلاب می گذرد هر سال به طور متوسط یک انتخابات برگزار شده است و تحت هیچ شرایطی حتی در طول ۸ سال جنگ تحمیلی هم برگزاری انتخابات با تاخیر مواجه نشده است.قوم بلوچ هم در طول این سی و اندی سال حضور پررنگ و چشمگیری در انتخابات داشته است و مسلما در آینده هم مشارکتی فعال خواهد داشت.
اهمیت حضور در انتخابات یر کسی پوشیده نیست ولی سئوالی که در اینجا به ذهن متبادر می شود این است که تاکنون این حضور پررنگ در انتخابات تا چه حد منتج به نتیجه شده است؟تا چه میزان این حضور از روی برنامه و با آگاهی انجام شده است؟ چه گره هایی از مشکلات و نارسایی های بلوچستان باز شده است؟از فرصت انتخابات چه اندازه در طرح و پیگیری مطالبات معوق قومیتی استفاده شده است؟ظاهر امر چنین می نماید که قومیت بلوچ تاکنون برخوردی فعال و برنامه ریزی شده با پدیده انتخابات نداشته است و بنا به مقتضیات متفاوت زمانی رویکردهای متفاوتی به انتخابات پی گرفته است.
حضور حداکثری نتیجه حداقلی
از زمان برگزاری همه پرسی قانون اساسی که به مثابه اولین انتخابات در نظام جمهوری اسلامی بود تا آخرین انتخابات برگزار شده قوم بلوچ همیشه جزو اولین استان ها در زمینه حضور در انتخابات بوده است و حتی در مواردی رتبه اول را هم در میزان مشارکت کسب کرده است.پس نتیجتا قوم بلوچ اعتماد کامل به نظام سیاسی داشته و کاملا پیگیری مطالبات خود را در چهارچوب سیستم فعلی ممکن دانسته است.اما نکته ای که در اینجا محرز است قومیت بلوچ نتوانسته است از این فرصت حضور حداکثری برای پیگیری مطالبات و بهبود شرایط به نفع خود استفاده لازم را ببرد.یعنی بین مشارکت در انتخابات و نتیجه گرفتن از آن تعادل برقرار نیست که این امر مسلما قصور و اهمال را متوجه کنشگران سیاسی و فعالان انتخابات می کند که از یک سو مبادرت به سازماندهی مردم برای مشارکت در انتخابات کرده اند ولی از طرف دیگر نتوانسته اند با لابی و رایزنی پیگیری مطالبات مردمی و قومی را از کاندیدا یا جناح سیاسی پیروز مطالبه کنند. در بین این گروه هم معمولا پررنگ ترین نقش را برای جهت دهی آرای مردم در انتخابات روحانیون و علمای دینی داشته اند که لازم است یرای اتخاذ بهترین تصمیم در انتخابات های آتی، رفتار های انتخاباتی گذشته خود را آسیب شناسی جدی کنند.
عقلانیت در انتخابات ملی، قومیت در انتخابات محلی
بررسی رفتار انتخاباتی قوم بلوچ نشان می دهد که معمولا در انتخابات های ملی و کلان نظیر انتخابات ریاست جمهوری معمولا از رأی کیفی تر و انتخاب های عقلانی تری با توجه به آرمان ها و مطالبات قومی خود برخوردار است و به کاندیداتورهایی که حقوق اقلیت ها را محترم می شمارند بیشتر گرایش دارد.حمایت از دکتر احمد توکلی در انتخابات سال ۱۳۷۲ که رقیب مخالف رئیس جمهور وقت هاشمی رفسنجانی که سیاست های بسته و سخت گیرانه ای نسبت به اقلیت ها اجرا می کرد،دو دوره حمایت از سیدمحمد خاتمی با گرایش اصلاح طلبی،حمایت از دکتر معین در سال ۸۴ گواهی بر این مدعاست.
اما در انتخابات محلی مانند مجلس شورای اسلامی و شوراهای شهر و روستا این عقلانیت نسبی رنگ می بازد و انتخاب کاندیدها بر اساس مناسبات قبیله ای و طایفه ای از نقاط ضعف اساسی به شمار می آید که بعضا شاهد راه یافتن افرادی ضعیف به مجلس یا شوراها بوده ایم که صرفا بخاطر تعلق خاطر داشتن به یک طایفه خاص و یا ائتلاف یا طوایف دیگر توانسته است از دیگر رقبا پیشی بگیرد.
نقش کم رنگ نخبگان در فرایند انتخابات
در فرایند تصمیم گیری در انتخابات و چگونگی اجماع روی یک کاندیدا معمولا علمای دینی بیشترین نقش را دارند و یکه تاز میدان در جهت دهی آرای مردم هستند .تاثیرگذاری نخبگان دانشگاهی در این پروسه آنقدر کم فروغ است که به چشم نمی آید.علمای دینی به دلیل استفاده از تریبون مساجد و حجم وسیع ارتباط با قشرهای مختلف مردم دست بالا را در هر انتخاباتی دارند.البته گاها نخبگان هم مجبور به تبعیت و پیروی از تصمیم آنان می شوند.در موارد متعددی هم پیش آمده که کاندیدای مورد اجماع روحانیت مورد حمایت نخبگان دانشگاهی هم قرار می گیرد.
گزارش از:عادل دانش
