سخنی با نخبگان استان ونقش آنها

 

درجوامع انسانی ازآبادیهای کوچک (روستاها) تاشهرهای بزرگ وکشورها اقوام مختلفی با فرهنگ های متفاوت( آداب، رسوم،اخلاقیات ،اعتقادات دینی ومذهبی،دانستنیها وتوانمندیها) درکنار هم زندگی میکنند،وقتی که از روستاها وشهرهای کوچک میگذریم ووارد کلان شهرها میشویم باین تنوع فرهنگی،تنوع در مؤلفه های دیگری شامل تنوع درگرایش های فکری ، سیاسی ، اجتماعی افزوده میشود.

دربسیاری موارد در شهرها های بزرگ ویا کشورها اتفاق افتاده که دسته بندیهای سیاسی ،اجتماعی وفکری ، باورهای فرهنگی ومذهبی گروه هاودسته ها را تحت تأثیر قرارداده وآنهارادریک مسیر فکری وسیاسی دور هم جمع میکنند وحتی سبب میشوند که گاهی اختلافات درآداب ورسوم واعتقادات مذهبی کمرنگ شده و وحدت سیاسی وفکری بین گروه ها مستحکمتر گردد،وبرعکس درمناطقی که هنوز سنت ها وباورها ی گذشتگان نقش مؤثر درروابط اجتماعی وبعبارت دیگر در پیوندهای اجدادی قومی یا مذهبی دارند نفوذ گرایشهای سیاسی نتوانسته پیوندهای سنتی را بگسلد هرچند آنهارا ضعیف کرده ویا تلاش درسست کردن آنها دارند ، این نقشهای مثبت یا منفی را همواره نخبگان جامعه بعهده داشته ودارند ،یعنی کسانیکه نقش هدایت ورهبری توده ها رادر مسیر استحکام پیوندها ی قومی ومذهبی وتعامل بین اقوام بعهده میگیرند یا برعکس مسیر گسل پیوندها وجدایی یا تقابل بین اقوام ومذاهب را هموار میسازند .

نخبگان جامعه نگاهی متفاوت از توده ها به جامعه داشته ودارند ، بلند نگری وآینده بینی از صفات ویژه آنان میباشد وهواره برای آگاهی بخشی به توده مردم تلاش میکنند ، اما آگاهی بخشی باید مبتنی بر واقع بینی ودرمسیر استحکام بخشی پیوندهای اجتماعی ، فرهنگی واخلاقی بوده ونقش اصلی را درتحولات وهدایت داشته باشد ونخبگان ضمن آنکه فضای سیاسی ، اجتماعی وخلاقی جامعه را تحت تأثیر قرار میدهند باید برای کاستن از خسارت ها وهزینه های غیر منطقی درجامعه وتقویت وحدت وهمولی تلاش نمایند.

نخبگان میتوانند با تیزبینی فراتر از مردم عادی به جامعه ومسائل آن بنگرند وبسترهای رشد وتوسعه ، همدلی ووحدت ومشارکت همگانی را در سرنوشت جامعه آماده سازند ، و روی دیگر سکه آنکه اگر فهم وآگاهی ونگاه نخبگان تحلیل درستی از شرایط روز جامعه نداشته یا دچار لغزش شوند سبب میشوند که نه تنها حرکت چرخ های توسعه وپیشرفت کند تر شوند که روابط بین افراد جامعه دچار آسیب گشته واثر سوء چنین لغزشی برتعامل ونسجام وهمبستگی بین توده ها چشمگیر باشد.

با عنایت باین تأثیر گذاری نخبگان بر روابط بین مردم میتوان آنهارا به گروه های مختلفی با توجه بجایگاه وتأثیر گذاریشان دسته بندی کرد شامل:۱-هیأت حاکمه (دولت) ۲-معتمدین (سرداران ، خوانین ،کدخدا وریشسفیدان) ۳- رهبران مذهبی (روحانیان) ۴- تحصیل کردگان دانشگاهی ونخبگان علمی (جامعه روشنفکری)

هریک از این گروه های نخبه سهمی دررشد وتوسعه ابعاد مختلف یک جامعه دارند،هیأت حاکمه براساس اندیشه وتفکر سیاسی ، ایدئولوژی ویاچیدمان سیاسی ،اجتماعی وفرهنگی واقتصادی که خود یا پیشینیان آنان در مقطعی بعنوان میثاق ملی ویا منشور اداره جامعه تهیه وبتأیید توده ها رسانده اند باداره امورجاری کشور ، شهر وحتی بخشها وروستاها مشغولند ،دراین بین مسؤلیت سایر گروه های نخبه وقتی نمود پیدا میکند که دررابط با نظارت برعملکرد هیأت حاکمه سؤلاتی درذهنشان شکل گیرد وپیگیر دریافت پاسخ آنها باشند تا از اینطریق بتوانند بر عملکرد هیأت حاکمه مهر تأیید گذارند یا برآن ایراد وارد ساخته و تغییر رفتار واقدام را خواستار شوند.

هریک از گروه نخبگان به نسبت جایگاه اجتماعی ،سیاسی ،علمی ، فراست و زیرکی که دارند میتوانند با تذکر ،ارائه مشاوره ،تبادل اندیشه ،تعامل وهمفکری ومشارکت فعال با حاکمیت از یک سو وازسوی دیگر با آگاهی دادن به توده مردم وتبادل فکری با بخشی هایی از آن بسترهای توسعه همجانبه همراه با وحدت وهمدلی ، تحقق حقوق متقابل حاکمیت وشهروندان را مهیا سازند.

آنچه مسلم است حقوق متقابل شهروند وحاکمیت با احساس مسؤلیت ،تعامل ، همدلی ومشارکت فعال نخبگان وهیأت حاکمه وتوده مردم محقق میشود ودراجزاء کوجکتر ،توسعه هر منطقه یا استان هم نتیجه تلاش مشترک مسؤلین وشهروندان است ، ومردم هر منطقه هم در صورتی قادرند که نقش فعال ومشارکتی خودرا درسرنوشت خویش و اداره امور جامعه ایفاء نمایند که ابتدا نخبگان اقوام ومذاهب مختلف وسپس توده ها باهم وبصورت ید واحده با هفکری وهمبستگی و وحدت در عمل ونه در شعار واحترام متقابل به آداب ورسوم واعتقادات وباورهای یکدیگر در کنار هم وبامشارکت عملی در تأمین منافع ملی و منطقه ای تلاش نمایند.

استان سیستان وبلوچستان سرزمین پهناوری است با منابع خاکی غنی (معادن، اراضی حاصلخیزکشاورزی) ومنابع آبی( دریا ، رودخانه ، باتلاق ،دریاچه وسدها)، بعلت آنکه درصد ناچیزی از این منابع در چرخه بهره برداری قرار گرفته استانی توسعه نیافته فاقد مراکز تولید واشتغال وکارآفرینی ودرنتیجه دارای درصد بالای بیکاری .

تا قبل از پیروزی انقلاب بدلایل نگاه ویژه ای که حاکمیت ستم شاهی نسبت بمناطق مرزی وخصوصا قومیتی داشته در بخش عمران وآبادانی ورشد شاخص های توسعه اقتصادی اجتماعی ،فرهنگی ،وعلمی وسیاسی دراستان اقدامی صورت نگرفت حتی در مورد ضروریترین نیازها مانند ارتقاء سطح بهداشت وسلامت ، آموزش وپرورش که دو مؤلفه مهم عامل توسعه هستند اقدامات مهمی انجام نگرفته بود ، ولی همدلی بین اقوام ومذاهب در حد مطلوب وبدون آسیب بود وزندگی مسالمت آمیز بین توده مردم از هر قوم ومذهب در کنار هم با گسترش پیوندهای سببی ،اجتماعی وفرهنگی جریان داشت که بسیاری از چهره های پیشکسوت ساکن درشهرهای استان از اقوام ومذاهب مختلف زندگی مسالمت آمیز و با تفاهم وهمدلی در گذشته کنار هم را جزء خاطرات خوب وبیاماندنی در حافظ دارند .

پس از پیروزی انقلاب، استقرار نظام جمهوری اسلامی مورد استقبال همه اقوام ومذاهب ساکن استان قرار گرفت ، با تحمیل جنگ به نظام نوپای اسلامی مشارکت اهل سنت درجنگ ودفاع مقدس مشارکتی ملی ، دینی و پر رنگ بوده ،انبوه شهدا ی اهل سنت درشهرهای استان خود گویای حضور پر رنگ وتأثیر گذار اقوام مختلف بلوچ در دفاع از میهن ونظام اسلامی بوده وخواهد بود .

پس از جنگ ودردوران سازندگی چرخ های توسعه وعمران وسازندگی استان همچون سایر مناطق کشور بحرکت درآمد ، اعتبارات عمران وآبادانی وتوسعه زیر ساخت ها دربخشهای مختلف تخصیص واقدامات عملی واجرایی بر پروژه های بزرگی انجام و یادر حال انجام است ، اما پس از گذشت دو دهه توسعه وعمران و سازندگی کشور هنوز بیکاری و فقر وتنگدستی اکثریت جمعیت استان را در فشار اقتصادی وتنگی معیشتی نگاهداشته است ، در کنار این تنگناها اعتماد متقابل اقوام ومذاهب نسبت بهم ضعیف واحساس تبعیض بر ذهن بخش عظیمی از مردم نقش بسته است ، این درحالی است که میثاق ملی نظام جمهوری اسلامی ودیدگاه مقام معظم رهبری درمورد آحاد ملت ایران وخصوصا قومیت ها ی مرزنشین که در نظام گذشته نسبت به ساکنان بخشهای مرکزی کشور محرومیت های بیشتری را متحمل شده اند نگاه عدالت محور با مبارزه با محرومیت وتوجه ویژه است ،و مقامات ارشد اجرایی در سطح کلان کشور هم نه تنها به اعمال تبعیض اعتقادی ندارند که شدیدا مخالف آن بوده واجرای عدالت واعمال قسط مد نظر آنان میباشد ،اما بیان نظریات افراطی و اعمال نظر ونفوذ تعدادی اندک از افراد صاحب قدرت ونفوذ محلی که در گروه نخبگان قراردارند به شکل گیری بی اعتمادیها ،گسترش بدبینی ها بین اقوام ومذاهب نسبت بهم کمک کرده و میکند ، آنچه مسلم است این افراد دربین معتمدین وریشسفیدان اقوام نیستند زیرا این گروه بهمان روابط سنتی بارث برده از اجداد خود پای بندبوده وهم اکنون هم اختلافات بین اقوام وطوایف را با همان روش های مردم داری حل وفصل میکنند .

درسطح کلان کشور ودر هیأت حاکمه هم چنین نخبگانی حضور ندارند ، مقامات ارشد نظام با دید وسیع و حفظ وحدت ویکپارچگی کشور وتوزیع عادلانه امکانات بین مناطق وآحاد افراد حامعه متناسب با توانمندیها وکارآیی وبهره وری وانسجام جامعه برنامه ریزی ها را انجام میدهند ،واگر در موردی هم تبعیضی رواداشته میشود یا محدودیتی ایجاد میگردد معلول گزارشات ناصواب وتحلیل های نادرستی است که آنبخش از نخبگان محلی که انسجام ویکپارچگی بین اقوام ساکن در منطقه را بزیان منافع کوتاه مدت شخصی خود میبینند بمرکز ارسال وارائه مینمایند .

بنابراین میتوان گفت نخبگانی که منافع خودرا در فضای التهاب وتنش میبینند وتعدادشان هم اندک ولی تأثیر گذار دردو گروه جادارند ، بخشی در گروه نخبگان مذهبی وبخشی در گروه جامعه روشنفکری و مقامات اجرایی محلی

هدف از این نوشتار درخواستی دلسوزانه ازاین گروه از نخبگان است درقبال آینده این استان وفرزندان خود وآیندگان این مرز وبوم احساس تعهد نمایند وبدانند هرچه عمران وآبادانی دراستان امیدوار کننده است ولی گفتارها ، نوشتارها واقدامات عملی تبعیض آمیز و تنش زا موانع بزرگی در مقابل توسعه وآبادانی شتابنده وایجاد آرامش وارتقاء سطح رفاه عمومی و وحدت وهمدلی هستند وعلاوه براین موانعی در مسیر سرمایه گذاری و ایجاد وتوسعه مراکز پر رونق اشتغال توسط بخش خصوصی ودولت .

لذا وظیفه عموم نخبگان مذهبی آنست که اندک افراد مغرض را از جامعه خود طرد ومشترکات مذهبی را پر رنگ و اندک اختلافات را در حجره های حوزوی خود مورد بحث و گفتگو قرار دهند نه در فضا ومحافل عمومی جامعه ، ونخبگان روشنفکری هم باید تلاش کنند معدود کسانی را که در قبال وحدت وهمدلی جامعه احساس مسؤلیتی ندارند و همواره برطبل تفرقه وتنش میکوبند ازبین خود طرد ومنزوی سازند ، بانشست و گفتگو درفضاهای دوستانه ،سیاسی ، اجتماعی وفرهنگی مشاورین دلسوزی برای مسؤلان اجرایی دراجرای عدالت وتوسعه باشند ،واز مسؤلین اجرایی استان هم انتظار آنست که برحسب وظیفه ای که در قبال ایجاد آرامش وامنیت مردم بعهده دارند با کسانی که همدلی ووحدت جامعه را در معرض آسیب قرارمیدهند برخورد مناسب ومؤثر داشته باشند ، به رسانه ها (رادیو ،تلویزیون، جراید ،وفضاهای مجازی ) وسخنرانان درهمایشهای مذهبی ، اجتماعی ، علمی،سیاسی اجازه ندهند که با طرح موضوعاتی که اعتقادات وباورهای مذهبی بخشی از مردم استان را مورد حمله وتوهین قرار میدهند فضای آرام منطقه را ملتهب واحساسات مردم را در جهت تنش تحریک نمایند .

با احساس مسؤولیت نخبگان اقوام ومذاهب ومسؤولین حکومتی نسبت بمردم اعتماد متقابل آسیب دیده ترمیم واستحکام می یابد وهمدلی وهمبستگی بر فضای استان حاکم گشته ورشد مینماید ، اکنون هم که این حرکت متعهدانه ومسؤلانه با درایت نمایندگان استان رقم خورده وپس از سالها بین نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی تفاهم وهمدلی عملا شکل گرفته ومجمع نمایندگان استان تشکیل شده است همه نخبگان ومسؤلین وظیفه دارند این اتفاق را اتفاقی میمون ومبارک ارزیابی وضمن استقبال از آن خودهم چنین مسیری را متعهدانه ومسؤلانه انتخاب نمایند تا همانطور که درآینده نزدیک از برکات آن در توسعه اقتصادی ، اجتماعی ،فرهنگی ودینی استان واجرای عدالت بهره مند خواهیم شد انشاألله شاهد همدلی وتفاهم بین سایر نخبگان وتوده مردم استان بوده وآینده ای پر رونق برای استان خصوصا در بخش اشتغال ورفاه عمومی را شاهد باشیم.

همای زاهدان