
حزب مردم بلوچستان و تناقضات پیش رو
استون
در اساسنامۀ حزب مردم بلوچستان آمده است: حزب مردم بلوچستان برای دستیابی به «حاکمیت ملی» مردم بلوچستان خواهان ایجاد یک ایران فدرال و دمکراتیک میباشد. ایران فدرال متشکل از مجموعه حکومتهای ملی متساوی الحقوق و دولت فدرال نماینده مشترک و منتخب همگی این ملیتها است.
با این حال اعضای این حزب که در سوئد مستقر است بارها اظهاراتی را مطرح نمودهاند که نیت واقعی حزب را در برخورد با موضوعاتی از قبیل فدرالیزم و استقلال مورد ابهام قرار داده است.
اگرچه بنا به تجربیات تلخی که از کشورهایی همچون پاکستان در اختیار اذهان عمومی جهان قرار گرفته است، پاسخگویی یک سیستم فدرال به نیازهای جوامع شرقی و از جمله فرهنگهای بهم گره خورده ای همچون فرهنگهای خاورمیانه مورد تردید جدی اکثر اندیشمندان و ایده پردازان جهان قرار گرفته است، اما حزب مردم بلوچستان، هرچند بر روی کاغذ، آرمان خود را رسیدن به یک حکومت فدرال در ایران بیان کرده است.
از سویی دیگر سخنگوی این حزب، در مقالاتی هدف اصلی خود را استقلال دانسته و ماندن در محفل فدرال خواهان را، چیزی جز پرش از سکوی فدرالیزم به حکومت مستقل نمیداند.
در پیوند به همین مسئله، اخیرا جلسه ای در پارلمان سوئد برگزار گردید و ناصر بلیده ای نیز به عنوان سخنگوی حزب مردم، با سران اپوزیسیون جدایی طلب بلوچ پاکستان به مباحثه پرداخت و ظاهراً به تفاهم بالایی نیز دست یافتند.
در پایان جلسه، که البته به زبان بلوچی برگزار شد، ناصر بلیده ای نتیجۀ مذاکرات و تفاهم نظر را اینگونه ارائه داد؛
اصل ایشی إنت که بلوچ چیءَ گوشئیت إنت. اصلء موضوع سوسیالیسم و لیبرالیزم و آدگه نهنت، بلکه بلوچءِ آجوئی إنت و إی بلوچءِ واهگ إنت و إیشی ءَ سرا بلوچ باید یکجاه به بنت و یک هنچین رهبندء جور بکن أنت ءُ وتی آجوئیء پوره بکن أنت.
ناصر بلیده ای؛ «اصل این است که بلوچ چه میگوید، موضوع اصلی سوسیالیسم و لیبرالیزم نیست، بلکه هدف ما استقلال بلوچستان است و این خواستۀ بلوچ نیز هست و در جهت تحقق این امر (استقلال) میبایست تمامی نیروها متحد شده، منشور استقلال را ارائه دهند و استقلال را محقق سازند».
در اینکه موضوع بلوچستان پاکستان یک موضوع حقوق بشری است که با مداخلات قدرتهای جهانی وابسته است، شکی در آن نیست، اما این را نیز نباید از نظر دور داشت که تحولات بلوچستان پاکستان هیچ سنخیتی با رخدادهای جاری در بلوچستان ایران ندارد.
برغم این تفاوتها، خواستهها، آرمانها و شرایط زندگی متفاوت مردم بلوچ در دو سوی مرز، اینکه ناصر بلیده ای به زعم آنکه حزب مردم را نمایندۀ مردم بلوچ ایران میداند، اما هدف و غایت نهایی خود را رسیدن به استقلال میداند، عمیقا جای تأمل دارد. عجیبتر آنکه حزب مردم عضو کنگرۀ فدرال است و تمامی اعضای آن متعهد به تبعیت از اصول مصوب آن مجمع هستند.
آیا این تناقضات و پراکندگی نظرات و تمایلات، نمیتواند نشان از شکست اهداف تعیین شده باشد؟ آیا میتوان گمان برد که زمینه برای از هم پاشیدگی اپوزیسیون و علی الخصوص گروههایی نظیر کنگرۀ فدرال، بیش از پیش فراهم شده است.