قابلیت های استان در بخش بازرگانی خارجی و مبادلات مرزی

قابلیت های استان در بخش بازرگانی خارجی و مبادلات مرزی

استان سیستان و بلوچستان با توجه به سابقه تاریخی و قرارگرفتن در مسیر راه های بزرگ تجارت جهانی همچون راه ابریشم از اهمیت ویژه ای در ترانزیت و حمل ونقل کالاو تجارت خارجی برخوردار می باشد .

اهم قابلیت های این بخش عبارت است از:

- مرزی بودن استان سیستان و بلوچستان و برخورداری از کیلومترها مرز آبی و خاکی (1200 کیلومترمرز خاکی و بیش از 300 کیلومتر مرز آبی ) جهت مبادلات و ترانزیت کالا

- وجود دریای عمان در جنوب منطقه با دسترسی به آبهای آزاد بین المللی و شرایط جغرافیایی مناسب برای توسعه فعالیت های بازرگانی

- فعالیت 7بازارچه مرزی از جمله: میلک وگمشاد در شهرستان هیرمند ، ‌میرجاو ه در زاهدان ، کوهک وجالق درسراوان ، پیشین در سرباز و ریمدان در چابهار و همچنین تصویب ایجاد دو بازارچه دیگر شامل بازارچه های مرزی پسابندر ومیل46 در شهرستان های چابهار وزهک

- فعالیت حدود94 شرکت تعاونی مرزنشین با سهمیه ارزی بالغ بر 98 میلیون دلار در سال گذشته (1388)

- وجود 7 گمرک رسمی در سطح استان

- راه آهن زاهدان – پاکستان و قرار گرفتن استان در محور ارتباطی اکو و زمینه های مناسب ترانزیتی استان

- وجود مرزهای مجاز بین المللی زمینی و فعالیت 2 پایانه مرزی میلک و میرجاوه به عنوان مرز رسمی زمینی با کشورهای افغانستان و پاکستان در زمینه تردد کالا و مسافر

- وجود تأسیسات بندری چابهار و اسکله های موجود در آن منطقه با پتانسیل سالیانه تخلیه و بارگیری 5/2 میلیون تن کالا (که افزایش آن تا سطح 6 میلیون تن در سال در دست اقدام می باشد).

-تنها بندر مهم کشور در سواحل دریای عمان وشرق تنگه هرمز، با مزیت های منحصر به فرد در زمینه توسعه مبادلات و تجارت خارجی با کشورهای منطقه

- اتصال استان ومرز پاکستان به شبکه راه آهن سراسری کشور و نقش استان به عنوان پل ارتباطی ریلی اروپا به آسیای جنوب شرقی

- وجود 5 فرودگاه فعال در سطح استان

- وجود سیلوها ، انبارها و سردخانه های مناسب و امکان توسعه آنها

- بهره مندی از نزدیکترین مسیر به کشورهای آسیای میانه جهت ترانزیت کالاها

- وجود منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار ، تأسیسات بندری در کنار دریـای عمان و اسکله های شهید بهشتی و شهید کلانتری

بخش بازرگانی

عملکرد گمرکات استان- 1388

عملکرد	ارزش میلیون دلار	درصد تغییر نسبت به سال قبل	وزن هزارتن	درصد تغییر نسبت به سال قبل
صادرات	181	53+	318	43+
واردات	1100	12-	776	43-
ترانزیت داخلی	290	200+	827	200+

اقلام عمده صادراتی: آهن قراضه، میوه های خشک ، قیر ، محصولات پتروشیمی، زیره، گریس ، بیسکویت ، مواد غذایی و وسائل صنعتی

اقلام عمده وارداتی : برنج خوراکی، خودرو پروتون ، لوازم یدکی خودرو، سیب زمینی، کالاهای صنعتی و خانگی ، چای سیاه ، زردچوبه ، دام زنده ، کنجد ، شکر خام ، گازوئیل ، چتایی

اعزام / پذیرش هیأت های تجاری - بازاریابی

سال	تعداد هیأت اعزامی	کشورهای مقصد	تعداد پذیرش هیأت	کشورهای مبدأ
1387	3	عمان - اوگاندا - تانزانیا	3	افغانستان- پاکستان- عمان
1388	2	تاجیکستان- ترکمنستان	2	تانزانیا- پاکستان

مبادلات مرزی

بازارچه های مرزی

استان سیستان وبلوچستان دارای 7 بازارچه فعال بوده که پنج بازارچه آن در مرز مشترک با پاکستان شامل میرجاوه در زاهدان ، پیشین در سرباز ، کوهک و جالق در سراوان، ریمدان در چابهار و همچنین دو بازارچه مرزی در مرز مشترک با افغانستان ( میلک و گمشاد در هیرمند ) نقش به سزایی در مبادلات بازرگانی با کشورهای همسایه دارند.

علاوه بر بازارچه های فعال مذکور تأسیس و راه اندازی دو بازارچه مرزی دیگر شامل پسابندر در چابهار و میل 46 در زابل نیز به تصویب هیأت محترم دولت رسیده است که مراحل جانمایی وساخت آنها در دست انجام می باشد0

همچنین در سفر اول هیأت محترم دولت به استان ، بررسی ایجاد بازارچه های مرزی جدید توسط وزارت کشور مورد موافقت قرار گرفت ومتعاقب آن ،ایجاد وراه اندازی سه بازارچه مرزی جدید در استان شامل بازارچه های مرزی چوتو در زهک(جابجایی میل 46 به چوتو) ، روتک در خاش و شمسر و حق آباد در سراوان برای اخذ مصوبه هیأت دولت پیشنهاد گردید.

وضعیت کلی بازارچه های استان

ردیف	شهرستان	بازارچه	مرجع تصویب	کشور مقابل	وضعیت	تفاهم نامه با کشور مقابل
1	هیرمند	میلک	شورای عالی امنیت ملی	افغانستان	فعال	ندارد
2	هیرمند	گمشاد	هیأت وزیران	افغانستان	فعال	ندارد
3	زاهدان	میرجاوه	هیأت وزیران	پاکستان	فعال	دارد
4	سراوان	کوهک	هیأت وزیران	پاکستان	فعال	ندارد
5	سراوان	جالق	هیأت وزیران	پاکستان	فعال	دارد
6	سرباز	پیشین	هیأت وزیران	پاکستان	فعال	دارد
7	چابهار	ریمدان	هیأت وزیران	پاکستان	فعال	دارد
8	چابهار	پسابندر	هیأت وزیران	پاکستان	غیر فعال	ندارد
9	زهک	میل46(چوتو)	هیأت وزیران	افغانستان	غیر فعال	ندارد

خاطر نشان می سازد از مجموع 9 بازارچه مصوب استان، تاکنون هفت بازارچه فعال گردیده که از میان آنها دو بازارچه در مجاورت مرز مشترک با افغانستان و پنج بازارچه دیگر در مجاورت مرزهای مشترک ایران و پاکستان قرار دارند.

عملکرد-1388

عملکرد	ارزش میلیون دلار	درصد تغییر نسبت به سال قبل	وزن هزارتن	درصد تغییر نسبت به سال قبل
صادرات	78	86+	103	53+
واردات	17	42+	24	7-

سهمیه ارزی بازارچه ها

سال	میزان سهمیه میلیون دلار	میزان جذب سهمیه درصد
1387	50	24%
1388	70	24%
مقایسه	40+	0

واردات دام از بازارچه های مرزی استان

ردیف	نام بازارچه	وزن( تن)	ارزش دلاری	ارزش ریالی	تعداد رأس
1	میلک	5849	4759154	47 میلیارد ریال	17881
2	میرجاوه	2932	2318669	5/23 میلیارد ریال	11939
3	پیشین	95	76280	766 میلیون ریال	303
4	کوهک	7901	6392723	70 میلیارد ریال	37493
5	جالق	3	2512	24میلیون ریال	10
جمع کل		16781	13549338	121 میلیون ریال	67626

تعاونی های مرزنشین

در حال حاضر حدود 94 شرکت تعاونی مرزنشینان با جمعیت تحت پوشش بالغ بر 877 هزار نفر در استان مشغول فعالیت می باشند.

صادرات و واردات

سال - عملکرد	صادرات		واردات
	ارزش( میلیون دلار)	وزن(هزار تن)	ارزش	وزن
1387	9	8	371 هزار دلار	865 تن
1388	33	21	23 میلیون دلار	28 هزار تن
درصد تغییر	266+	163+	84 برابر	31 برابر

سهمیه و جمعیت

سال	افراد تحت پوشش	سهمیه ارزی (دلار)	سهمیه ارزی مناطق محروم (دلار)	صادرات ( دلار)
1387	848390	41512500	24487500	9151249
1388	877235	50903400	47317020	33106193
درصد	4/3+	6/22+	93+	261+

قابلیت های استان در بخش های بازرگانی خارجی و مبادلات مرزی

استان سیستان و بلوچستان با توجه به سابقه تاریخی و قرارگرفتن در مسیر راههای بزرگ تجارت جهانی همچون راه ابریشم از اهمیت ویژه ای در ترانزیت و حمل ونقل کالاو تجارت خارجی برخوردار می باشد .

اهم قابلیت های این بخش عبارت است از :

- مرزی بودن استان سیستان و بلوچستان و برخورداری از کیلومترها مرز آبی و خاکی (1200 کیلومترمرز خاکی و بیش از 300 کیلومتر مرز آبی ) جهت مبادلات و ترانزیت کالا

- وجود دریای عمان در جنوب منطقه، دسترسی به آبهای بین المللی را میسر و شرایط جغرافیایی مناسبی را برای توسعه بازرگانی مهیا می سازد.

- فعالیت 7بازارچه مرزی از جمله: میلک وگمشاد در شهرستان هیرمند ، ‌میرجاو ه در زاهدان ، کوهک وجالق درسراوان ، پیشین در سرباز و ریمدان در چابهار و همچنین تصویب ایجاد دو بازارچه دیگر شامل بازارچه های مرزی پسابندر ومیل46 در شهرستان های چابهار وزهک

- فعالیت حدود94 شرکت تعاونی مرزنشین با سهمیه ارزی بالغ بر 98 میلیون دلار در سال گذشته (1388)

- وجود 7 گمرک رسمی در سطح استان

- راه آهن زاهدان – پاکستان و قرار گرفتن استان در محور ارتباطی اکو و زمینه های مناسب ترانزیتی استان

- وجود مرز های مجاز بین المللی زمینی و هوایی جهت مبادلات تجاری با کشورهای پاکستان و افغانستان و تردد مسافر

- فعالیت 2 پایانه مرزی میلک و میرجاوه به عنوان مرز رسمی مبادلات تجاری با افغانستان و پاکستان در زمینه تردد مسافر و کالا

- وجود تأسیسات بندری چابهار و اسکله های موجود در آن منطقه با پتانسیل سالیانه تخلیه و بارگیری 5/2 میلیون تن کالا (که افزایش آن تا سطح 6 میلیون تن در سال در دست اقدام می باشد).

-تنها بندر مهم کشور در سواحل دریای عمان وشرق تنگه هرمز ، بندرچابهاراست که مزیت بزرگی درراه توسعه بازرگانی استان می باشد.

- اتصال استان ومرز پاکستان به شبکه راه آهن سراسری کشور درآینده نه چندان دور . دراین شرایط استان می تواند تبدیل به پل ارتباطی ریلی اروپا به آسیای جنوب شرقی شده و این امر مهمترین مزیت نسبی منطقه درتوسعه اقتصادی و بازرگانی محسوب خواهد شد.

- وجود 5 فرودگاه فعال در سطح استان

- وجود سیلوها ، انبارها و سردخانه های مناسب و امکان توسعه آنها

- بهره مندی از نزدیکترین مسیر به کشورهای آسیای میانه جهت ترانزیت کالاها

- وجود منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار ، تأسیسات بندری در کنار دریـای عمان، اسکله های

بنادر

تعداد لنج ها و کشتی ها

سال	تعداد لنج	کشتی
		نفتی	غیر نفتی	جمع کل
1387	305	54	46	100
1388	392	56	37	93

تخلیه - تن

سال	گندم		برنج		شکر		سایر		کانتینر (تن)	کود شیمیایی	مواد نفتی	تخلیه شده از لنج	جمع کل
	واردات	ترانزیت	واردات	ترانزیت	واردات	ترانزیت	واردات	ترانزیت
1387	226095	0	29938	0	1718	0	866	0	105925	31424	1261555	47054	1704575
1388	126635	0	0	0	0	0	0	0	54517	105881	1281021	49194	1617248

بارگیری - تن

سال	صادرات	ترانزیت	مرجوعی	جمع کل
1387	24	0	6950	6974
1388	9336	0	4808	14144

اسکله ها

مشخصات اسکله شهید بهشتی

ردیف	شماره اسکله	کاربری	طول متر	آبخور متر	ظرفیت مجاز پذیرش
1	1	چند منظوره	150	8	25000
2	2	نفتی	150	8	25000
3	3	چند منظوره	150	9	25000
4	4	چند منظوره	150	9	25000
5	5	چند منظوره	262	11	70000

مشخصات اسکله شهیدکلانتری

ردیف	شماره اسکله	کاربری	طول متر	آبخور متر	ظرفیت مجاز پذیرش
1	1	دریابانی	20*20* 20	4	*
2	2	چند منظوره	20*20* 20	5	500
3	3	چند منظوره	20*20* 20	5.5	2500
4	4	چند منظوره	20*20* 20	5.5	2500
5	5	چند منظوره	225	11،80	45000

منطقه آزاد

منطقه آزاد تجاری – صنعتی چابهار

منطقه آزاد چابهار در شهرستان چابهارودر مجاورت بنادر شهید بهشتی و کلانتری در زمینی به مساحت 14 هزار هکتار واقع شده که 10 هزار هکتارآن به فعالیتهای صنعتی و 4 هزار هکتار به بخش های بـازرگانی و توریسم اختصاص یافته است .

مزایای منطقه آزاد :

مزایای عمومی قانونی :‌

- برخورداری از معافیت بردرآمد و دارایی

- عدم اعمال مقررات گمرکی و تجارت خارجی در منطقه آزاد

- امکان خروج اصل و سودحاصل از بکارگیری سرمایه

- امکان تأسیس شرکتهای خارجی با هر میزان از درصد سهام

- امکان ترانزیت و صدور مجدد کالا بدون محدودیت

- امکان ورود کالا به منطقه بدون پرداخت عوارض گمرکی

- امکان خرید و فروش کالای خارجی

- امکان تأسیس بانک ، موسسات اعتباری ، صرافی و شرکتهای داخلی و خارجی

مزیت های اختصاصی

- اتصال به خشکی و سرزمین اصلی و در نتیجه کاهش هزینه های تخلیه و بارگیری در مقایسه با دیگر مناطق آزاد همچون کیش و قشم .

- امکان دسترسی به دو اسکله شهید کلانتری و شهید بهشتی با ظرفیت های 25000 تن و 40000 تن

- دسترسی بـه فـرودگـاه بین الملـلی چابهار ( کنارک) بـا ظـرفیت پـذیـرش هواپیماهای پهن پیکر و دور پرواز

- امکان استفاده از دو گمرک منطقه آزاد چابهار و گمرک شهر چابهار

- دوری از مناطق بحرانی حوزه خلیج فارس و برخورداری از امن ترین پایانه های دریایی و زمینی موجود در میان استانهای کشور

- دسترسی به آبراه های بین المللی اقیانوس هند

- دسترسی به سردخانه 5 هزار تنی و انبارهای بزرگ مسقف

- فراهم نمودن زمینه مناسب تولید و پردازش کالاهای صنعتی و تبدیلی برای صادرات

منطقه ویژه اقتصادی زابل

ایجاد مناطق ویژه اقتصادی با هدف افزایش سطح تولید، ایجاد اشتغال، جذب سرمایه و تسهیل در امر صادرات و واردات و پس از خاتمه جنگ، به استناد تبصره 20 قانون برنامه اول توسعه در دستور کار دولت قرار گرفت.

ایجاد منطقه ویژه در زابل در سال 79 مطرح که پس از ارجاع به دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد توسط آن دبیرخانه بررسی و مورد موافقت کلی قرار گرفت.

لذا به منظور صدور قطعی مجوز، مطالعات امکان سنجی توسط مشاورین طرح تهیه و به دبیرخانه ارسال گردید و پس از موافقت هیأت محترم دولت که در سفر دوم به استان اخذ گردید، به مجلس محترم شورای اسلامی ارائه که نهایتاً به همرا سایر مناطق پیشنهادی کشور به تصویب رسید.

حمل و نقل

پایانه مرزی میرجاوه

سال	صادرات		واردات		ترانزیت خروجی		ترانزیت ورودی
	دستگاه	تناژ	دستگاه	تناژ	دستگاه	تناژ	دستگاه	تناژ
1387	4886	101181	18968	424720	5377	116278	1838	38779
1388	4432	93207	20874	468857	4459	96170	2421	51886
درصد تغییر	10-	8-	10+	10+	21-	21-	32+	34+

پایانه مرزی میلک

سال	صادرات		واردات		ترانزیت خروجی		ترانزیت ورودی
	دستگاه	تناژ	دستگاه	تناژ	دستگاه	تناژ	دستگاه	تناژ
1387	7729	158748	17	379	9616	181505	34	651
1388	9554	204800	13	299	19758	371114	47	1014
درصد تغییر	32+	29+	31-	27-	105+	104+	38+	56+

حمل و نقل هوایی

تعداد کل فرودگاههای استان 7 فرودگاه می باشد (زاهدان، زابل، خاش، ایرانشهر، پیشین، میرجاوه و کنارک) که از این تعداد فرودگاههای پیشین و خاش و میرجاوه غیرفعال و بقیه فعال می باشند.

عملکرد فرودگاه بین المللی زاهدان - کل پروازهای داخلی وبرون مرزی

ردیف	عناوین	سال1388	درصد افزایش
1	نشست و برخاست هواپیما	3473	%19
2	اعزام و پذیرش مسافر	451896	%15
3	پذیرش و ارسال بار(کیلوگرم)	6535	%33

عملکرد فرودگاه بین المللی زاهدان - پروازهای داخلی

ردیف	عناوین	سال1388	درصد افزایش
1	نشست و برخاست هواپیما	3244	%25
2	اعزام و پذیرش مسافر	423938	%30
3	پذیرش و ارسال بار(کیلوگرم)	6055	%33

عملکرد فرودگاه بین المللی زاهدان - پروازهای برون مرزی

ردیف	عناوین	سال1388	درصد افزایش
1	نشست و برخاست هواپیما	229	%73
2	اعزام و پذیرش مسافر	27958	%47
3	پذیرش و ارسال بار(کیلوگرم)	481	%71

مسافر و بار پروازهای داخلی فرودگاه های استان در سال 1388

سال وماه	تعداد پرواز		تعداد مسافر		وزن بار(تن)
	ورودی	خروجی	ورودی	خروجی	ورودی	خروجی
فروردین	184	184	20782	21541	62	23
اردیبهشت	206	206	24465	25520	115	37
خرداد	227	227	23908	26779	109	50
تیر	246	246	25721	29042	155	101
مرداد	211	211	24443	25272	142	82
شهریور	192	191	19899	19751	106	65
مهر	207	207	25526	25842	129	80
آبان	233	233	26172	27026	140	66
آذر	229	229	27043	28218	158	120
دی	229	228	29829	31228	168	99
بهمن	234	235	27912	30322	155	113
اسفند	239	240	30958	31773	146	89
کل 1388	2637	2637	306665	322314	1585	925

 بلوچ ارتباط