بررسی وضعیت مشارکت سیاسی بلوچها:
محمد کریم حسین بر
اگر چه بعلت محرومیت مفرط بویژه در عرصههای سیاسی، فرهنگی بلوچها عملاً در فرایند مبارزه با ستمهای رژیم پهلوی نقش برجسته و تعیین کنندهای نداشتند اما با اوجگیری انقلاب اسلامی مردم ایران، بلوچها نیز به این انقلاب پیوسته و با فرایندهای انقلاب از پیروزی تا دوران استقرار وتثبیت و بعد از آن ، همراهی و همسویی قابل ملاحظهای داشتند و در این روند بویژه در دوران دفاع مقدس مردم ایران در مبارزه با تهاجم رژیم دیکتاتوری حاکم بر عراق ، صدها شهید و جانباز برای دفاع از مرزهای ایران تقدیم انقلاب اسلامی کردند و بدین ترتیب پیوندهای خود با انقلاب اسلامی و اهداف عالیه آن را عمق بخشیدند . تصاویر انتشار یافته از راهپیمائیهای سالانه ی بلوچها به مناسبت سالروز پیروزی انقلاب اسلامی (22 بهمن) و روز جهانی قدس وسایر مناسبت های ملی ، مذهبی وسیاسی مؤید تداوم مشارکت بلوچها در حمایت از نظام اسلامی و انقلابی ایران است.
بلوچها که در مجلس خبرگان قانون اساسی دارای نمایندگانی (مولوی عبدالعزیز ملازهی و حمیدالله میرمراد زهی) بودند در مجالس بعدی خبرگان رهبری دارای نمایندهی منتخب هستند.(مولوی محمد اسحاق مدنی/ مولوی نذیر احمد سلامی)
مردم بلوچستان هر چه از دوران اولیه ی پیروزی انقلاب اسلامی گذشته است با درک اهمیت و ارزش مشارکت سیاسی وسنبل این نوع از مشارکت یعنی انتخابات ،تلاش کرده اندبا شرکت گسترده تر در انتخابات و کسب کرسیهای بیشتر در مجلس شورای اسلامی ، مشارکت بیشتری از خود نشان دادهاند بنحوی که مشارکت 8/29 درصدی در اولین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوره های بعد به ترتیب به 6/38 ، 9/49 ، 2/53 ، 8/62 ، 8/68 ،4/75 ، 2/67 ارتقا یافت و برهمین اساس توانستهاند کرسیهای بیشتر و در عین حال تأثیر گذارتری در مجلس شورای اسلامی بعنوان عالیترین مرجع قانونگذاری در نظام جمهوری اسلامی به خود اختصاص دهند .
وضعیت مشارکت بلوچها در انتخابات ریاست جمهوری نیز در خور توجه میباشد به نحوی که در مشارکت در ده دوره ی انتخابات ریاست جمهوری نیز روندی صعودی را نشان می دهد.
درصدمشارکت دردوره ی اول انتخابات ریاست جمهوری4/34و در دورهای بعد به ترتیب 8/29 ، 6/47 ، 9/31 ، 7/38 ، 9/42 ، 3/65 ، 1/70 ، 4/74 ،3/79
درصد بوده است.
توجه عمیق به روند روبه رشد مشارکت بلوچها در انتخابات ، نویدبخش رشد و نهادینه شدن روح دموکراسی و آزادیهای مدنی در ایران و همچنین ارتفاء سطح رضایت مندی آحاد مردماستانسیستان و بلوچستان از شرایط حاکم بر ابعاد مختلف زندگی اجتماعی بر اقوام بلوچ در ساختار حاکمیت جمهوری اسلامی میباشد و مهر تأییدی است براینکه بلوچهای مقیم ایران از وضعیت سیاسی فرهنگی و اجتماعی خود رضایت نسبی دارند.