بلوچ برای امرار معاش هنر می فروشند؟

بلوچ برای امرار معاش هنر می فروشند؟

سوزن دوزی

آفتاب سیستان و بلوچستان داغ است و زن بلوچ نگران. او یا سوزن می زند یا سفال می سازد، چراکه می داند سرما و گرمای سرزمین اش تند است و هزینه معالجه کودکان اش از عهده خانواده خارج. مرگ و میر در این خطه فراوان است با اینکه هنر در میان زنان سیستانی و بلوچ موروثی است اما آنها بیمه ای برای درمان خود و کودکانشان ندارند. سفال سرخ کلپورگان و سوزندوزی بلوچستان حرفه ی زنانی است که عشق و غم وسوز دل را برپارچه های رنگین نقش می زنند و سفال هایی به قدمت شهرسوخته تولید می کنند تا بدین وسیله زندگی را به کودکانشان ببخشند.

ساخت سفال و سوزندوزی بلوچ میراثی است که نسل به نسل به زنان آفتاب سوخته سیستان و بلوچستان منتقل می شود. بر تن زنان این خطه نه تنها هنر بلکه رنگ و آهنگ این سرزمین جاری است. زنان بلوچ زیر قامت آفتاب ازرنگ های طبیعت الهام می گیرند و نقش های ذهنی می زنند و شب هنگام آب زندگی را در سفال سرخ دست ساز می ریزند به دست همسرو کودکانشان می دهند.

مرضیه زیزنگیان تسهیل گر و مدیرکارگاه و کاریابی زنان خود سرپرست کم درآمد به CHN می‌گوید: با اینکه زنان بلوچ بسیار کم درآمد هستند و نبود مدرسه در منطقه حاشیه شهر باعث شده بسیاری از آنها از داشتن سواد بی بهره باشند اما مسئله ای که مسلم است میراثی است که نسل به نسل به آنها منتقل شده است. لباس رسمی منطقه ما بسیار حائزاهمیت است به همین دلیل خیلی ظریف و با نخ های ابریشم به خصوص نخی که مخصوص دوخت و دوز لباس بلوچ است سوزندوزی می شود.

به اعتقاد وی بیشتر مخارج خانواده هایی که از داشتن سرپرست محروم هستند از طریق سوزندوزی تامین می شود به طوری که از سال ۸۰ طرح راه اندازی زنان خودسرپرست کم درآمد را اجرا کردیم که ۱۲۰ نفر را شامل می شد که با طرح خروج افاغنه این رقم به ۳۵ نفر که فقط دختران و زنان بلوچ بودند رسید.

وی ادامه داد: هم اکنون نیز پیگیر کارت صنعتگری و بیمه زنان هنرمند بلوچ هستیم و الان این تعداد را بیمه کردیم چرا که بسیاری از زنان و کودکان بدلیل سرما و گرمای شدید و نداشتن بیمه و هزینه درمان دچاربیماری های مزمن و مرگ و میرهای فراوان می شدند.

سفال کلپورگاه، همان حکایت سوزن‌دوزی است

در حالیکه زنان بسیاری در سیستان و بلوچستان وجود دارند که به دلیل نداشتن سواد کافی و ارائه کار به فنی و حرفه ای برای معرفی و دریافت بیمه مراجعه نمی کنند. به طوری که خود به تولید و فروش لباس هایشان می پردازند. همچنین سفال کلپورگان که با نقوش ابتدائی بسیار معروف است ساخته دست زنان بلوچ است که آنها نیز از بیمه و حمایت اولیه بی بهره هستند.

دلمراد دهواری مسئول شرکت تولید سفال کلپورگان سروان با تایید این مطلب می افزاید: سفال کلپورگان که در ۲۰ کیلومتری سراوان است به دست زنان بلوچ و بدون هیچگونه ابزار، چرخ و رنگ صنعتی ساخته می شود.

وی ادامه می دهد:در کلپورگان تنها یک کارگاه وجود داشت که ۱۰ سال بدون استفاده رها شده بود. که با مشکلات فراوان به تنهایی راه اندازی کردم و از ۲ نفر به ۵۷ نفر تولید کننده رساندم. درحال حاضر اگر دولت به وعده ای که داده عمل کند ما همچنان ادامه می دهیم ولی تامین سوخت برای ما سخت است گازوئیل را لیتری ۷۰۰ تومان حساب می کنند که برای ما به صرفه نیست.

دلمراد دهواری می گوید: با اینکه فروش ما بیشتر از تولید است اما به دلیل اینکه ازما حمایت نمی شود چرخ کارگاه مان نمی چرخد این درحالی است که وضعیت بیمه ما هنوز مشخص نیست و الان نیز ۱۳ نفر بازنشسته داریم که در اولویت هستند. چرا که تامین زندگی و مخارج درمان آنها بعد از این همه سال کارکردن ابتدایی و ضروری ترین اقدام است.